Wózki widłowe znane są pod kilkoma mianami – wózki jezdniowe oraz wózki jezdniowe-podnośnikowe, lecz w potocznym obiegu funkcjonuje pierwsza nazwa.

Opis i historia wózka widłowego

Pierwsze urządzenia tego typu pojawiły się już w latach dwudziestych minionego stulecia a wyprodukowały je firmy Clark czy Yale & Towne Manufacturing. Posiadają napęd silnikowy a do przemieszczania wykorzystują przeważnie koła a rzadziej gąsienice. Podstawowym przeznaczeniem jest przenoszenie z miejsca na miejsce przedmiotów różnorodnego typu o sporym ciężarze, maksymalnie do kilkudziesięciu ton. Wózki widłowe stosuje się w transporcie bliskim oraz magazynowym – operatorzy w nich zasiadający wykonują przy ich pomocy prace rozładunkowe w magazynach, hurtowniach, portach a także fabrykach. Przenoszone przedmioty układa się na paletach. Aktualnie najbardziej znanymi producentami wózków widłowych są Toyota, Linde, Hyster, Daewoo, Fiat, Still, Rocla, Caterpillar, Clark, Jungheinrich, Mitsubishi, BT, Nissan, Yale, Steinbock, Komatsu, Boss, Crown, Datsun, Fenwick, Lancer-Boss, Pimespo, Eagle, Lifter, HC, Yang oraz wiele innych firm.

Budowa wózka

Standardowe wózki widłowe składają się ze stalowej ramy wózka, podwozia z trzema lub czterema kołami, niskoprężnego lub wysokoprężnego silnika (choć istnieją alternatywne formy napędu), przeciwwagi z tyłu pojazdu (by zapewnić równowagę wózka widłowego w trakcie transportowania przedmiotów), pionowo zamocowanego z przodu masztu wraz z widłami (mają kształt litery L i poruszają się w pionie w górę lub w dół dzięki łańcuchowi) oraz karetki (elementu na którym montuje się widły). Zdarza się czasami, że widły zastępują chwytniki przystosowane do transportowania beczek, pudeł kartonowych lub pługów do odśnieżania. Operator wózka widłowego jest zabezpieczony w trakcie wykonywania swojej pracy na kilka sposobów. Osłania go krata z metalowych płaskowników (chroni przed zsuwaniem się przenoszonych przedmiotów na operatora), metalowa klatka bezpieczeństwa (chroni przed spadającymi z góry przedmiotami) czy wreszcie kabina z kierownicą, pedałami i dźwigniami do sterowania pojazdem.

Wózek widłowy Komatsu

Rodzaje wózków widłowych

Do obecnych czasów wózki widłowe rozwinęły się na tyle, że wytworzyły się podziały wedle paru kryteriów. Pierwsze z nich to kryterium napędu – wyszczególnia on rodzaje elektryczny zwany sieciowym, akumulatorowy, benzynowe, dieslowski a także inny. Kryterium cechy eksploatacyjnej uwzględnia typy naładowny, unoszący, boczne (stosowane w przemyśle), podnośnikowy (potrzebne tam, gdzie trzeba przenosić wielkie ładunki bez możliwości dzielenia ich), kontenerowy (do przedmiotów o najwyższej masie), antywybuchowy (w zakładach produkujących niebezpieczne substancje jak chociażby wodór), skrętny (w krętych i ciasnych korytarzach), wielokierunkowy (zastosowanie jak wózki skrętne), podwieszany (wózki transportowane razem z ładunkiem przez ciężarówkę – z uwagi na to wózki tego typu są małe oraz zwrotne), systemowy (można dopasowywać je do każdego pomieszczenia roboczego), ciągnikowy czy specjalny. Kolejne kryterium dzieli wózki widłowe według sposobu kierowania. Wyróżnia się tutaj postacie prowadzone, podestowe, wyposażone w fotel a także zdalnie sterowane.

Zastosowanie wózków widłowych

Zastosowanie wózków widłowych jest różnorodne, choć zasadniczo ogranicza się do przenoszenia cięższych przedmiotów z miejsca na miejsce. Najczęściej spotykane wózki widłowe mogą unieść od kilkuset kilogramów do ponad pięciu ton. Ich więksi kuzyni są w stanie dźwigać pakunki osiągające nawet pięćdziesiąt ton. Udźwig wózka widłowego jest uzależniony od konstrukcji oraz parametrów wózka. Wytyczne odnośnie maksymalnego udźwigu można odnaleźć w instrukcji obsługi danego modelu. Operowanie samym ładunkiem może mieć wieloraką postać. Standardem jest przemieszczanie go na linii dół-góra, jednak dostępne są modele umożliwiające przechylanie masztu w przód lub w tył.

Terenowy wózek widłowy

Bezpieczeństwo

Istotną sprawą jest bezpieczeństwo podczas bieżącej eksploatacji wózka widłowego. Podstawowe parametry każdego z nich można znaleźć na tabliczce znamionowej, umieszczanej przez jego producenta. Dodatkowymi informacjami dostępnymi na każdym modelu wózka widłowego jest diagram udźwigu z uwzględnieniem wysokości podnoszenia ładunku i ułożenia środka ciężkości na widłach. Wszelkie wytyczne odnośnie bezpiecznego obchodzenia się z paliwami płynnymi bądź gazem są identyczne, jak w przypadku całej reszty pojazdów.

Serwis i części

Serwis wózka widłowego

Wózki widłowe są pojazdami, które jak każde inne wymagają odpowiednich czynności dodatkowych – naprawy, konserwacje czy eksploatowanie zgodne z zaleceniami producenta. Pod tym względem można liczyć na dostępność wielu usługodawców, zajmujących się wyżej wspomnianymi czynnościami. Wiele z nich oferuje swoje usługi w internecie, gdzie można zakupić części do wózków widłowych. Są to przedmioty różnych marek. Pod ich szyldami dostępne są również w sprzedaży gotowe wózki widłowe (także wyżej wymienionych firm), opony do nich oraz opaski przemysłowe. Części do wózków widłowych obejmują bardzo szeroką kategorię przedmiotów. Do dyspozycji nabywców znajdą się więc elementy elektryczne, hydrauliczne, masztu i nadwozia, felgi, filtry, fotele operatora, siedzenia, gąsienice, opony, silniki spalinowe, siłowniki sprężyny, skrzynie biegów, przekładnie oraz układy (chłodzenia, gazowy, hamulcowy, kierowniczy, wydechowy czy paletowy). Uzupełnieniem są zestawy przeglądowe. Część z tych usługodawców prowadzi jednocześnie serwis. Składa się na niego wiele czynności, takich jak okresowe przeglądy wózków, konserwacje, naprawy awarii, kapitalne remonty (wózków, silników czy skrzyń), instalowanie elastycznych opon jak i przygotowanie wózków do UDT.